1 Mart 2021 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (“TBMM”) sunulan ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören kanun teklifi (“Kanun Teklifi”) ile 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun (“3996 Sayılı Kanun”) uyarınca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na (“Ulaştırma Bakanlığı”) bağlı özel bütçeli kamu idareleri tarafından borç üstlenim taahhüdü sağlanan Yap-İşlet-Devret (“YİD”) projelerinde, ilgili idarenin yanı sıra Ulaştırma Bakanlığı’nın da borç üstlenim anlaşmasına taraf olmasına imkân tanınıyor.

3996 Sayılı Kanun ve ilgili mevzuat, 3996 Sayılı Kanun uyarınca gerçekleştirilen YİD projelerinde, uygulama sözleşmesinin süresi dolmadan fesih edilerek idare ve hizmetlerin ilgili idare tarafından devralınması ve uygulama sözleşmesinde bu yönde hüküm bulunması halinde, yatırım ve hizmetlerin gerçekleşmiş kısmına yönelik yurt dışından sağlanan finansmanın ve varsa bu finansmanın teminine yönelik türev işlemlerden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere mali yükümlülüklerin üstleniminin (“Borç Üstlenimi”), ilgili mevzuat altındaki diğer koşul ve süreçlere tabi olarak, Hazine ve Maliye Bakanlığınca gerçekleştirilmesine ancak söz konusu yatırım ve hizmetlerin asgari bedelinin 1 milyar Türk Lirası olması halinde imkân vermektedir. Yatırım ve hizmet bedelinin 1 milyar Türk Lirası altında kalması halinde ise Borç Üstlenimi, ancak mevzuatta öngörülen şart ve koşullara tabi olarak ilgili idarelerce sağlanabilmektedir. 

Mevcut mevzuat uyarınca, ihaleyi gerçekleştiren idarenin özel bütçeli olması ve yatırım ve hizmetlerin değerinin 1 milyar Türk Lirası altında olması halinde, kredi kuruluşlarına sağlanan Borç Üstlenim güvencesinin tarafının özel bütçeli bir idare olması, özellikle yabancı finansman kuruluşlarından finansman temininde zorluklara yol açabilmekte ve finansman maliyetlerini artırıcı etki yaratabilmektedir.   Kanun Teklifi’nin gerekçesinde de, Covid-19 salgınından kaynaklı mücbir sebep hali nedeniyle, ihalesi yapılmış ancak sözleşmesi imzalanmamış, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın borç üstlenimden faydalanamayan YİD projelerine ilişkin olarak yabancı kreditörlerin, söz konusu YİD projelerini yürütecek özel bütçeli idarelerin harcama ve gelirlerinin birbirini karşılayamayacağı ve bu nedenle, söz konusu idarelerin yükümlülüklerini ifa etmekte yetersiz kalabileceği konusunda tereddütler yaşadığı ve söz konusu projeler için finansman temin edilmesinde aksaklıklar meydana geldiği ifade edilmiştir. 

Kanun Teklifi ile:

• 15 Mart 2020 tarihinden sonra ihalesi yapılmış ancak söz konusu mevzuat değişikliği tarihi itibari ile uygulama sözleşmesi imzalanmamış;
• Borç Üstlenimi taahhüdü tarafının, Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı özel bütçeli (örn. Karayolları Genel Müdürlüğü) idareler olduğu; ve
• yurt dışından finanse edilecek;

YİD projelerinde, Borç Üstlenimi sözleşmesine ilgili özel bütçeli idarenin yanı sıra, söz konusu özel bütçeli idarenin Borç Üstlenimi anlaşmasından kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesini sağlayacak şekilde, Ulaştırma Bakanlığı’nın da taraf olabilmesi öngörülmektedir. Başka bir ifade ile Kanun Teklifi’nin kabulü halinde, tutarı 1 milyar Türk Lirası altında olan YİD projelerindeki Borç Üstlenimi, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından taahhüt edilemeyecek olsa da genel bütçe ve Türkiye Cumhuriyeti devlet tüzelkişiliği kapsamındaki bir başka Bakanlıkça güvence altında alınmış olacaktır.