24.04.2020 tarihli 31108 sayılı Resmi Gazete’de Genel Havacılık işleticilerinin ruhsatlandırılmalarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yeni “SHY-6B Genel Havacılık Yönetmeliği” (“Yönetmelik”) yürürlüğe girmiş olup, bu konuya ilişkin usul ve esasları düzenleyen 14.05.2013 tarihli eski SHY-6B Genel Havacılık Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmelik ile (i) genel havacılık faaliyeti yapmak için ruhsat almak üzere başvuracak gerçek ve tüzel kişilerde aranacak şartlar, (ii) işletme ruhsatı verilmesine ait esaslar ve (iii) bu işleticilerin faaliyetlerinde uymak zorunda bulunduğu usul ve standartlar hakkında yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Yönetmelik uyarınca ticari hava taşımacılığı hariç genel havacılık faaliyetleri (i) kompleks motorlu olmayan hava araçları ile yapılan ticari olmayan operasyonlar (B1), (ii) ticari özel operasyonlar (B2), (iii) eğitim faaliyetleri (B3), (iv) kompleks motorlu hava araçlarıyla yapılan ticari olmayan operasyonlar (B4) ve (v) ticari olmayan operasyonlar (B5) olarak ayrı ayrı sınıflandırılarak tanımlanmış olup bu kapsamda faaliyet gösterecek gerçek ve tüzel kişilerin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden izin almaları zorunlu kılınmıştır.
Söz konusu Yönetmelik ile; Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde, Avrupa Komisyonu tarafından uçuş operasyonlarına yönelik yayımlanmış olan 965/2012 sayılı mevzuat gereklilikleri kapsamında ticari özel operasyonlar gerçekleştiren/gerçekleştirecek işletmelerin prosedürel ve organizasyonel gereklilikleri belirlenmiştir.
Yönetmelik ile ticari özel operasyonları[1] gerçekleştiren işletmelerde görev yapan sorumlu müdürün, uçuş işletmeden sorumlu yönetici personelin, yer işletmeden sorumlu yönetici personelin, eğitimden sorumlu yönetici personelin, uyumluluk izlemeden sorumlu yönetici personelin ve emniyet sistem yöneticisinin haiz olmaları gereken nitelik ve asgari çalışma tecrübeleri açıkça düzenlenmiştir. Söz konusu kriterlere uymayan genel havacılık işletmelerine uyum sürecini tamamlamaları için 6 ay süre verilmiş ve aksi takdirde, genel havacılık işletmelerinin işletme ruhsatlarının askıya alınacağı belirtilmiştir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, yukarıda belirtilen yöneticilerin yeterliliklerini onaylamaya ve onaylanan yönetici personel onay belgesini, yapılacak denetleme, inceleme veya değerlendirme sonucunu iptal etmeye yetkili kılınmıştır.
Yönetmelik ile özel operasyonlar sınırlayıcı olmamak kaydı ile detaylı olarak sayılmış ve Yönetmelik’te sayılmayan özel operasyonlar için de kriterler belirlenmiştir. Buna göre Yönetmelik’te listelenen özel operasyonlar haricinde, herhangi bir faaliyetin özel operasyon kapsamında olup olmadığına aşağıda belirtilen kriterlere göre karar verilecektir:
- Görev icabı hava aracı ile yüzeye yakın uçuşlar icra edilmesi,
- Normal olmayan manevralar gerçekleştirilmesi,
- Hava aracının manevra kabiliyetini etkileyen ve görevin icra edilmesi için özel teçhizatın gerekli olması,
- Hava aracının manevra kabiliyetini etkileyen ya da zararlı maddelerin uçuş esnasında hava aracından atılması,
- Harici yüklerin veya maddelerin çekilmesi veya kaldırılması,
- Uçuş esnasında hava aracına kişilerin girmesi veya hava aracından kişilerin çıkması.
Yönetmelik ile, ticari özel operasyon faaliyetlerinin, özel operasyon yapma yeterliliği bulunan birden fazla işletme ruhsatı sahibi işletici olması halinde, yabancı tescilli hava araçlarıyla bu faaliyetlerin yapılmasına müsaade edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Böylelikle bu tür operasyonların yerli işletmeler tarafından yapılması önceliklendirilerek sermayenin yurt içinde kalması amaçlanmaktadır.
----
[1] hava aracının tarım, inşaat, fotoğrafçılık, haritacılık, havadan jeofizik araştırmalar, gözlem ve keşif, havadan reklam, bakım kontrol uçuşu gibi özel faaliyetler için kullanıldığı, ticari hava taşımacılığı dışındaki herhangi bir operasyonu anlamına gelmektedir.