Kur korumalı Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplara ilişkin Tebliğ ve Uygulama Kararı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 2021/14 Sayılı Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) ve Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğe İlişkin Uygulama Talimatı (“Uygulama Talimatı”) altında kur korumalı mevduat ve katılma hesaplarına ilişkin müşteri ve banka arasındaki ilişkinin yanı sıra banka ve Merkez bankası arasındaki ilişki de düzenlenmektedir.
Bu Üründen Kimler Yararlanabilecektir?
20 Aralık 2021 tarihi itibari ile mevcut olan döviz hesapları ve katılım fonu hesaplarında ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini bulunan ve yurt dışında işçi, serbest meslek veya müstakil iş sahibi olan gerçek kişiler ile Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişiler yararlanabilmektedir. Bu çerçevede söz konusu hesaplardan tüzel kişiler yararlanamayacaktır.
Üründen yararlanmak serbest olup, yararlanmaya ehil olan kişiler tarafından talep edilmesi halinde kullanılacak bir üründür.
Bu Ürünü Kimler Sağlayabilecektir?
Bu ürünü konvansiyonel bankalar sağlayabileceği gibi katılım bankaları da sağlayabileceklerdir.
Sisteme dâhil olup bu ürünü sağlamak isteyen bankalar nezdinde Merkez Bankası adına ABD Doları, Euro ve İngiliz sterlini hesapları açılacaktır.
Ürüne İlişkin Temel Süreçler?
- Ürünü sunan banka bir İş Günü içerisinde saat 17:00’a kadar ürüne yönelik talepleri toplar ve Merkez Bankasına bildirilerek, Merkez Bankasının söz konusu banka nezdindeki hesaplarına toplu olarak aktarılır.
- Döviz, Merkez Bankası tarafından, müşterinin talebini ilettiği gün saat 11:00’de açıklanan döviz alış kuru üzerinden alınır ve Türk lirasına çevrilir.
- Türk Lirası tutar 3, 6 ya da 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabında tutulur.
- Banka mevduat hesabına Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında faiz uygulayamaz. Tebliğ altında katılma hesaplarında sağlanacak getiriye ilişkin de düzenleme yer almaktadır.
- Uygulama Kararı’nda vade sonunda hesap sahibinin döviz bazında anaparasını her koşulda korumasının esas olduğu belirtilmiş olup, hesap sahibinin Türk lirası mevduatı üzerinden elde edeceği gelir, farklı senaryolara göre değişir:
- Merkez Bankası tarafından hesap sahibinin Döviz mevduatının Türk Lirasına çevrildiği kurun, ürünün vadesinin dolduğu gün Merkez Bankası tarafından saat 11:00’de ilan edilen döviz alış kurundan düşük olması halinde:
- Eğer Banka tarafından uygulana faiz getirisi kur farkından oluşan getiriden fazla ise hesap sahibine yine banka tarafından ana para + faiz ödenir.
- Eğer banka tarafından uygulanan faizin getirisi kur farkından oluşan getiriden düşükse hesap sahibine ana para + faiz banka tarafından kur farkından elde edilebilecek olan gelirin faiz getirisini aşan kısmı ise Merkez Bankası tarafından önce bankaya ve akabinde banka tarafından hesap sahibine ödenir.
- Merkez Bankası tarafından hesap sahibinin Döviz mevduatının Türk Lirasına çevrildiği kurun, ürünün vadesinin dolduğu gün Merkez Bankası tarafından saat 11:00’de ilan edilen döviz alış kurundan yüksek olması halinde, banka tarafından hesap sahibine ana para + faiz ödenir.
- Merkez Bankası tarafından hesap sahibinin Döviz mevduatının Türk Lirasına çevrildiği kurun, ürünün vadesinin dolduğu gün Merkez Bankası tarafından saat 11:00’de ilan edilen döviz alış kurundan düşük olması halinde:
Hesap Sahibinin Mevduatını Vadesinden Önce Çekmek İstemesi Halinde:
- Çekim yapılan tarihte Merkez Bankası tarafından saat 11:00’de ilan edilen kurun, döviz mevduatın ürünün kapsamında Türk lirasına çevrildiği kurdan yüksek olması durumunda, Merkez Bankası tarafından kur farkına ilişkin herhangi bir ödeme yapılmaz.
- Çekim yapılan tarihte Merkez Bankası tarafından saat 11:00’de ilan edilen kurun, döviz mevduatın ürünün kapsamında Türk lirasına çevrildiği kurdan düşük olması durumunda, hesapta yer alan Türk Lirası tutar, söz konusu düşük kur üzerinden güncellenir ve aradaki fark banka tarafından Merkez Bankasına aktarılır.
Altın cinsinden mevduat ve katılım fonu hesap sahiplerinin Türk Lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönmesine ilişkin benzer süreçlerle işleyen desteğe ilişkin olarak da 29 Aralık 2021 tarihinde Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşüm Desteklenmesi Hakkında Tebliğ Resmi Gazete’de yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
Ayrıca 24/12/2021 tarihli ve 4970 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Karar ile 21/12/2021 tarihinden itibaren açılan kur korumalı vadeli mevduat ve katılma hesapları ile Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi uygulaması kapsamında 20/12/2021 tarihi itibarıyla mevcut olan döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen mevduat ve katılma hesaplarında gelir vergisi stopaj oranı 0% olarak belirlenmiştir.