6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerden etkilenen illerde üç ay süre ile olağanüstü hâl ilan edilmiştir. Deprem bölgesinde uygulanmak üzere Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanına İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (“Kararname”) ise 22 Şubat 2023 tarihli ve 32112 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
- Kısa Çalışma Ödeneği Uygunluk Tespiti Yapılmadan Verilecektir
Olağanüstü hâl ilan edilen bölgede yer alan; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca depremden etkilenme durumuna göre belirlenecek il/ilçelerde bulunan işyerleri ve/veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için, ilgili mevzuat doğrultusunda işverenlerin başvurusu üzerine uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin kısa çalışma ödeneği verilecektir.
Kararname’de işverenlerin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılacak fazla ödemelerin yasal faizi ile birlikte işverenlerden tahsil edileceği de hüküm altına alınmıştır. - Hizmet ve İş Sözleşmeleri İstisnai Haller Haricinde İşverenlerce Feshedilemeyecektir
Olağanüstü hâl ilan edilen illerde her türlü iş ve hizmet sözleşmeleri, 22 Şubat 2023 tarihinden itibaren olağanüstü hâl süresince; (i) 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinin birinci fıkrasının (II) bendinde ve diğer kanunlarda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, (ii) belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, (iii) işyerinin herhangi bir sebeple kapanması veya faaliyetlerinin sona ermesi ve (iv) hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işverenler tarafından feshedilemeyecektir.
Kararname’de bu yasağa aykırı şekilde iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline her işçi için fesih tarihinde uygulanan aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacağı düzenlenmiştir. - İşçilere Nakdi Ücret Desteği Sağlanacaktır
Olağanüstü hâl ilan edilen illerde 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle iş sözleşmesi kapsamında çalışan işçilere olağanüstü hâl süresini geçmemek kaydı ile günlük 133,44-TL nakdi ücret desteği verilecektir. Kararname uyarınca nakdi ücret desteğinden faydalanabilmek için; (i) depremin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurusuna istinaden kısa çalışma ödeneği alınmıyor, (ii) depremin etkilerinden kaynaklı işyerinin kapatılması veya kapanması sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen ve aynı kanun kapsamında yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliğinin oluşmamış ve (iii) herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmıyor olması gerekmektedir.
Nakdi ücret desteğine ilişkin ödemeler, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’ndaki esaslara göre ve yalnızca damga vergisi kesintisi uygulanarak yapılacaktır.
Nakdi ücret desteğinden faydalananlar, genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmedikleri takdirde Kararname gereğince, genel sağlık sigortalısı sayılacak olup sigorta primleri işsizlik sigortası fonundan karşılanacaktır.
Kısa çalışma ödeneğine ilişkin düzenlemede yer aldığı gibi, işverenlerin bu kapsamda da hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılacak fazla ödemelerin yasal faizi ile birlikte işverenlerden tahsil edileceği düzenlenmiştir. - Toplu İş Hukukuna İlişkin Süreler Olağanüstü Hal Süresince Uzatılmıştır
Olağanüstü hâl ilan edilen illerde; 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler, 6 Şubat 2023 (bu tarih dâhil olmak üzere) tarihinden itibaren olağanüstü hâl süresince uzatılmıştır.
Kararname’nin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.